هفت

حسن لطفی

یک

تا هفت که بشمارم ، عاشق شده ای ! یک ، دو ، سه ، چهار، پنج،شش! ششمین در راه باز می کنی و داخل می شوی. مادرت پشت به دیوار ، ایستاده و گریه می کند.تو زمانی می فهمی که بر می گردد تا از اطاق خارج شود بیرون که می رود ، تو می مانی و اطاق خلوت و از پشت شیشه ، درخت گیلاس را می بینی که شاخه هایش در بادتکان می خورد و برف هایش به زمین می ریزد.به مادرت فکر می کنی و به اشک هایش که ذهنت را پُر کرده است و سربلند نمی کنی تا بببینی از خانه روبرو ، یکی تو را نگاه می کند. از در که بیرون می آیی ، مادر اشک هایش را شسته و سفره غذا را آماده کرده است تا پدر بیاید . پدرت که می آید، خسته تر از همیشه است و تنش بوی عرق تندی می دهد. بدون کلامی ، کنار سفره می نشیند. قاشق هایتان بالا و پایین می رود و صدای برخورد قاشق ها با بشقاب توی اطاق می پیچد و تو و تمام خواهرانت می دانید غذا تمام نشده .پدرتان خوابیده است و نمی دانید مادر مثل شما فکر نمی کند و امیدوار است پدرت دیرتربخوابد ، تا او بتواند کارهای امروزش را برای او تعریف کند.

«گول˘ نرگس˘ بو» مجموعه داستان های گیلکی استاد جکتاجی ـ گیلان شناس نام آور ایرانی  به همت نشر گیلکان روانه بازار کتاب شد.

جکتاجی در کنار گیلان شناسی بیشتر به روزنامه نگاری شهرت دارد و در بین اقوام ایرانی شناخته شده است و شاید خارج از استان ندانند که در زمینه ی شعر محلی ایشان ازشاعران  پیشکسوت در زبان گیلکی است. همانگونه که در ماه های گذشته شاهد انتشارمجموعه شعرهای وی بوده ایم . این بار مجموعه داستان های گیلکی خود را روانه بازار نموده است .لازم به گفتن است وی از صاحب نظران با تجربه و خبره و البته باید گفت از عالمین گیلان و یکی از پایه گذاران سبک بومی پژوهشی کشور به حساب می آید . خوشبختانه شاگردان خوبی نیز در همین زمینه در گیلان پرورش داده است و هر از چند گاه در کنار شعر به داستان نیز می پردازد و بخش هایی از آن را در وزین نامه گیله وا که اُرگان پژوهشی گیلان شناسان بوده به چاپ رسانده است. این بار به صورت مجموعه ای شکیل و با طرح و عکس جلد فوق العاده زیبا از کمیل فتاحی در 500جلد ، به قیمت 7000تومان در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است .درون مایه ی سطرهایی از داستان «گوله نرگس بو» در پشت جلد آمده است :

«تاریکانی شمع و کبریت˘ دونبال گردسیم.

می روبرو نیشته بود ، دس فارس . گب نزئی ولی هزاران گب ان˘لب˘ جا فوبوستی بیرون . دوبوستی می گوش ، مرا وجد آوردی.

این دسته گول˘نرگس˘ مه ره بارده بو، تازه بیچه ، جی خوشان˘خانه باغچه.

بنا بو می میز˘ سر . اون˘ بو تومام˘اوتاقا او پخته بو.

ویریشتم شمع بارم.پیدا نوبو. تقلاکودیم ایچی بیاجم واگیرانم، ولی همه چی بخیالی اشتر بوبُو بو ، نه شمع ، نه کبریت ، خو شان˘سر جا ننابید.

گول˘نرگس بو می جان پرا فیوخته بو، مه ره حواس ننا بو.»

مجموعه «گول˘نرگس˘بو» در 97صفحه با عنوان های : «امر به معروف ، نهی از منکر/سگ˘زندگی/حنا/توکاپره/جوکوله/سئیله/"نام"شیمه پا/"آقا بنده"مناجات ، پروردگار˘ مره/گول˘نرگس˘بو/سبز˘قبا/ مستوره چی/ مشته یحیی»و باید گفت که یکی از خواندنی و ماندنی ترین مجموعه داستان هایی ست که در قالب زبان گیلکی منتشر شده است . چه خوب است  شما را به خوانش یکی از قصه های استاد مهمان نماییم:

جوکوله

شاعر خیلی تلاش بوکود بتانه خو شعرا توماما کونه ، اما نتانسته . شعر توماما نوبوئی.اصلن با قایده سر نیگیفته بو، حله کو تا تومامابه ! شعر ، اول اونا خُب سردوبو ، ولی اَ میان اونا یاد بامو کی نتانسته بو صاحب خانه یا راضی بوکونه خو چار ماه عقب دکفته ایجاره ره چن روز ده مهلت فاگیره و صاحب خانه انا اخطار بدابوکی تا فردا اگه چکانا پاس نوکونه ، هم اوشانا برگشتی زنه ایجرا نیه ، هم خانه تخلیه ره مأمور آوره.اونم چون آبرو داربو بوشو ایی نفر آشنا ورجه دس˘ قرض فاگیفته بو فادابو صاحب خانه یا اون˘دهانا دَوَست. هسا فردا او آشنا چک˘ سررسید فارسه ، واسی صُب اول˘ وخت بانک بشه پول فوکونه خو حیساب مئن کی اَیتا دهان وانَوَه، ولی کو پول˘مره!

اشاره :

آنهايي كه كارشان با رسانه ي مكتوب ،‌علي الخصوص  جرايد  گيلان  است

 در اين  دودهه  و اندي   آنرا  به  صورت  حرفه  يي دنبال  كرده اند  محال

 است كه نام پر آوازه ي سردبير هفته نامه محبوب  گيلان ـ هاتف  (نسرين

 پورهمرنگ) رانشنيده باشد. او  دست كم  23 سال  است در كنار   روزنامه

 نگاري و  پرورش دادن  شاگردان  بيشماري كه  هريك از آنها در روزنامه

 هاي يوميه و كشور و حتا خارج از كشور مهاجرت كرده اند ، از سرسفره

 هاتف  بر خاسته اند ـ و يا با مصاحبه هاي  ترو  تازه از  سياست   مداران

و اقتصاد دانان جهاني بروز و ظهور مي نمايد و يا سرمقاله هاي اجتماعي

 شان و يا ستون «تازه هاي كتاب در ايران ـ (نسرين پورهمرنگ) و يا نقد

 هاي مانايي كه هر  از چند گاه به  مناسبت هايي  در هاتف با قلم پرتوانش

 ديده ايم  ،‌ به  ادبيات  نيز  پرداخته و مي پردازد و نمونه ي آن عيد امسال

 در شماره ي نوروزي هاتف  قصه  يي نيز  از اين بزرگ بانوي قلم معاصر

 گيلان  انتشار يافته  است .و بلافاصله  مورد  استقبال  مخاطبين  آن جريده

 قرار گرفت. و در كنارش  نيزاز  طرف اهل  فني كه  در دنياي قصه نويسي

 و رُمان بسر مي برند مورد تحسين قرار گرفته است واين را در خود قزوين

 نيز ما شاهدش هستيم . جا دارد با كسب اجاز از اين پيشكسوت قلم گيلاني

 قصه ي مورد اشاره را در اختيار بازديد كنندگان فهيم مان قرار دهيم:

شعله هاي آتش

هنوز ساعاتي از طلوع صبح نگذشته بود كه از خواب بيدار مي شوم. پهلو به پهلو شده ،‌كمي مكث كرده ، اما به راحتي خودم را راضي مي كنم كه چُرتي بزنم.

چشمم به ساعت روميزي كنار دستم مي افتد . چند دقيقه يي از هفت گذشته است . مي خواهم چشمم را ببندم كه يكباره به ياد كارهاي عقب افتاده مي اُفتم . تپش قلبم كمي تند مي شود . از جا بلند مي شوم و در رختخواب مي نشينم . نگاهي به دور و برم مي اندازم . كاغذها و و كتاب هايي را كه هر كدام طرفي رها شده اند مرتب مي كنم ... اتاق بسيار گرم است . نگاهي به بخاري كوچك ديواري اتاقم مي اندازم . موقع خوابيدن يادم رفته بود تا شعله اش را پايين بكشم. شعله هاي آبي رنگش در حال گُرگرفتن است.

اولمايان كيمسه لر ، و ياغيش 

شعر آذري آذربايجان خودمان

(صالح عطايي)

هانسي يولدور

هارا گئدير

سوروشوروقگئده ـ گئده

سن آينانين سينيلارين يوك ائله دين اؤزون اوچون

بيلميريم ده نييه سيني دئيرسن

بلكه اَللريم بُوش قالماسين ،‌داريخماسين

ايندي حيات يادا اؤلوم قاباغي

اولمايان كميسه لرين سسي واردير آرادا

:«اوميدلي يا اوميدسيزده نه دئمك

هاچاندبرگي اونوتموشوق هربيريني.»

سيب باغ

فاطمه رهبر

كرا كتاب داستان خانم . مامان ايتا عالمه سبزي ميان نيشته كرا غرغر كونه اصغرَ سر كي از زواله مشق نيوشتنا سرا گيفته و تماما نكوده ... كوچدانه اتاقَ ره كي هر جايا فاندره ، اصغر دفتر كيتاب فوجه.

سارا خو پئرَ بوشوداره سر سيبَ باغَ . انَ ره كي كرا كرمَ ميوه جه ، امه گويه . سارا پئر ،‌دو دس داره سارا گويه مي پئر مهربانه ،‌خنده مره گپ زنه ، سارا روسري ، درختَ سيبانَ مانه ؛ سرخَ سرخ.

مي مارجه واپرسم : امن سيبَ باغ ناريم ؟

جيرَ چومي مرا فاندره ،‌ايتا موشته شويد خود دست گيره :

ـ امن گور ناريم تا كفن بداريم .

    زندانی    

(محمود بدر طالعی)

اشاره :

محمود بدر طالعی از پیشگامان قصه نویسی گیلان ، دست کم

 در چهار دهه اخیر توانسته آنچنان از خطه گیلان خود را بالا

بکشد  تا در بین داستان  نویسان معاصر جایگاهی  برای خود

پیدا کند که  برازنده ی  قلم  انسان دوستانه اش باشد. قلمی  که

 نشأت  گرفته  از  پیرامونش ـ یعنی همان  مردمی  که به آن

عشق  می ورزد . در آینده  از استاد بدرطالعی  بیشتر خواهیم

گفت و نوشت و در این جلسه با یکی از داستان های  کوتاهش

 پُست هفته را بروز می نماییم:

«راوک» از کنار درختان خیس می گذشت . مردی که از روبروی خیابان می آمد ، نگاهش به او دوخته شده بود . به راوک که رسید ، ایستاد.

گفت:

ـ منو می شناسین. تازه از زندون در اومدم.

راوک حیرت زده گفت:

ـ نه . از کجا بشناسم ؟

ـ مگه روزنامه نمی خونین ؟

ـ نه.

ـ رادیو که گوش می کنین؟

ـ نه .

کله ی گاو

پدر که از بازار برگشت ، کیسه یی بر دوش داشت که همچون کوهان شتری از دور دو لا دو لا می شد.به ایوان که نزدیک شد مادر به پیشوازش رفت و کیسه را از دوشش گرفت و بر حاشیه ی ایوان گذاشت . کیسه وقتی بر گوشه ی ایوان خوش نشست . همواره گی زمین بر او خندید و او را به غلتیدن فرا خواند .ما بازیگوش ماجرا، بلاخره فهمیدیم که داخل  کیسه کله ی گاوی بیش نیست .